NOVRUZ

Novruz kelimesi, iki kelimeden meydana gelmiştir. Nava anlamı Yeni ve Roojh anlamı Gün/günışığı. Yani Novruz’un kelime anlamı “yeni gün/günışığı” demektir. Iran takvimi güneş sistemine bağlı bir takvimdir 12 ay ve 365 gündür.

Ayların isimleri ise :

1. Farvardin (büyüme gücü)
2. Ardibehesht (en iyi doğruluk)

3. Khordad  (Sağlık)
4. Tir (Merkür)
5. Amordad (sonsuz hayat)
6. Shah River (güçlü monarşi)
7. Mehr (dostluk ve sevgi)
8. Aban (su, yağmur)
9. Azer (ateş)
10. Day (gün, yaradılış)
11. Bahman (iyi veya kutsal akıl)
12. Espand (anlamı tevazu olan Sepandarmazd’ın kısaltması)

Her ay 30 gündür ve her günün özel anlamı olan özel bir ismi vardır. Onlar şunlardır:

1. Ormazd (Ahura Mazda’nın kısaltması, Zerdüştlük dininde Tanrı’nın adı [ İsa’dan 2000 yıl önce] ve anlamı da yüce ve bilge yaratıcıdır.)
2. Bahman (iyi ya kutsal akıl)
3. Ardibehesht (gerçek doğru)
4. Shahriver (güçlü monarşi)
5. Sepandarmazd (aşağılanma)
6. Khordad (sağlık)
7. Amordad (sonsuz hayat)
8. Dei bi Azar (gün, yaradılış)
9. Azar (ateş)
10. Aban (su, yağmur)
11. Khoor (güneş)
12. Mah (ay)
13. Tir (merkür)
14. Goosh (dünya)
15. Dei bi Mehr (gün, yaradılış)
16. Mehr (dostluk ve sevgi)
17. Soroush (itaat)
18. Rashn (justice)
19. Farvardin (büyüme gücü)

20. Va-rah-ram (başarı)
21. Ram (neşe, huzur)
22. Ba-ad (rüzgar)
23. Dei bi Din (gün, yaradılış)
24. Din (din)
25. Ard (mutluluk)
26. Ashtad (doğru)
27. Asman (gökyüzü)
28. Zamjad (toprak)
29. Mantresepand (iyi sözler)
30. Anaram (daimi ışık)
 

Bir ayın 3 günü aynı isimle anılmaktadır, Dei (Gün, yaradılış). Bu adları birbirinden ayırmak için, ondan sonra gelen günün ismini de kullanıyoruz. Örneğin: sekizinci günün adı “Dei” dokuzuncu günü adı ise “Azar” öyleyse şöyle diyoruz: “Dei bi Azar” anlamı şöyledir “Azar’ın günü”.

Yılın son beş günü Pandje veya Behizal olarak adlandırılır.

Yılın son 5 gününün adları Zerdüştlüğün kutsal kitabı Avesta’ya göre adlandırılmıştır.

Bu kutsal kitap Avesta’nın son beş bölümünün adıdır, ve bunlar şöyledir:
 
1. Ahnavat-gah
2. Ushtevat-gah
3. Sepantemat-gah
4. Vohukhashtar-gah
5. Veheshtou-Esh-gah
 

Her 4 yıl ekstra bir gün ekliyoruz, bu günün adı Avardad, anlamı da ekstra gündür.
 

Novruz’un tarihi ve ortaya çıkışı hakkında çok farklı hikayeler bulunmaktadır.Bunun için ben Şahname (Şahların kitabı)’ye değiniyorum. Ferdovsi’nin Şahname’sine göre, Jamşid Şah, Pişadadian Hanedanın kurucusu, baharın ilk günü tahta geçmiştir ve bu günü Novruz diye adlandırmıştır. İnsanlar o günden itibaren Novruz’u kutlamayı sürdürmüşlerdir. Novruz Jamşid Şah zamanından itibaren milli takvimin ilk günü olmuştur. Novruz, Zerdüştlük dininde kutsal gün Ormazd’a denk geldiği için Zerdüştler tarafından da kutsal gün olarak benimsenmiştir.

Novruz’un bir çok ülkenin ve milletin tarihinde köklü bir yeri vardır. Novruz günü bütün bu milletlerin bir araya gelip sevgi, eğlence ve mutluluklarını paylaştıkları gün olarak kutlanır.

Hǝft Sin sofrǝsi